Dünyayı harekete geçiren nedir?
Büyük şirketlerin hangi psikolojik sendroma dayanarak para kazandığını bilmek ister misiniz? Ayrıca aynı sendrom birçok ağır suçun temeline dayanır; insanı ve hatta büyük bir halkı bile mahvoluşa sürükleyebilir. Sizleri yormadan cevabı söyleyeyim: AŞAĞILIK KOMPLEKSİ.

Aşağılık kompleksi kesinlikle psikolojik bir durumdur. Bazen bir insan veya toplum büyük maddi, manevi potansiyele, köklü tarihe sahipken yine de bu kompleksi yaşayabilir.

Aşağılık kompleksi insanın kendisiyle ilgili zihninde şekillendirdiği negatif düşünceden kaynaklanır. Bu tip insanlar kendilerini herhangi bir yönden kusurlu, beceriksiz zanneder, başkalarını daha üstün görürler.

Bulaşıcı olan bu kompleks bazen bütün toplumu hasta eder. O zaman toplumda ilginç durumlar yaşanır. İnsanlar kendi değerlerini hor görür, gelenek göreneklerini gericilik olarak benimser, ana dilinde konuşmaktan, hatta eğitim almaktan utanırlar. Üstün bildikleri ülkeden gelen her şey onlara daha değerli, daha yakındır. Toplumda “Bizim insanlar cahiller, beceriksizler,” “Biz kim, onlar kim?” gibi düşünceler duyulmaya başlar. Aşağılık kompleksine yakalanan toplum kendisiyle alay etmeye, fıkralar uydurmaya eğilimli olur. Duygusal yönden etkileyici olduğundan bu fıkralar kısa sürede yaygınlaşır. Şaka yoluyla yürütülmeye çalışılan aşağılayıcı anlam, özgüven eksikliğinin daha da çoğalmasına neden olur. Zararsız sandığımız fıkralar psikolojik savaşlarda oldukça yaygın kullanılan bir araçtır. Örneğin, Sovyet ordusunun Özel Propaganda Birimi’nin subayları Afganistan savaşında psikolojik etki amacıyla siyasi fıkralar uydurup Afganların arasında yayılmasını sağlarlardı.

Kompleksli insan için araba sadece bir araç değil, telefon da yalnız işletişim aracı değil. Her maddi nimet ve beceri içteki canavarın ısrarıyla “gösteriş yapmaya” hizmet eder. Bir toplumdaki insanlar hiçbir ihtiyaçları ve mantıklı dayanakları olmadan herhangi bir araca gereğinden fazla eğilimlilerse bu durum normal olmayan insan psikolojisinin habercisidir. Bu kompleks derinleştikçe insanın gösterişli hayat edinme isteği şiddetlenir. Bunu başaramayınca gerçek dünyadan uzaklaşarak saatlerce film seyrederler, süper kahraman oyunları oynarlar, hayallerinde herhangi bir film kahramanının, tiplemenin hayatını yaşarlar.

Bu tip insan kendi kompleksini gizlemek için çevresindekilere hakaret edip onları aşağılayarak kendine ve başkalarına üstünlüğünü kanıtlamaya çalışır. Aşağılık kompleksi insanın psikolojik bünyesinde öyle bir “yara” ki onun üzerine basınca insan birtakım yanlış adımlar atması için yönlendirilebilir. O zaman insan doğru bildiği yoldan sapar, agresifleşir. Tuhaf olsa bile kendi çıkarlarına zıt davranmaya başlar.

Rus asıllı Amerikalı yazar Sergey Dovlatov Mükemmel İnsan Yoktur eserinde bu fenomenin önemini çok güzel açıklamıştır: “Dünyayı harekete geçiren nedir? Aşk mı? Düşünceler mi? Para mı? Yoksa mutluluğa ulaşma hevesi mi? Veya durulmayan sınıf mücadelesi mi? Hiçbirisi! Dünya tarihi akımının temelinde yatan bayağı aşağılık kompleksidir. Peki, aşağılık kompleksi nedir? Sürekli fren mi, sürekli motor mu? Lanet mi, lütuf mu? Bence bu bize bağlı.”